រឿង បឹងត្របែក សង្កាត់លេខ៥

ឈ្មោះភូមិផ្សេងៗនៅក្នុងក្រុងភ្នំពេញ សុទ្ធសឹងតែមានប្រវត‏ដ្តើមកំណើតច្រើនបែបច្រើនយ៉ាងណាស់ ប៉ុនែ‏្ត ដែលសំខាន់ គឺត្រង់រឿងណាទាក់ទងនឹងប្រវតិ‏ស្តាស្ត្រផង ជាបែបនិទានពិរោះស្តាប់ផង។ យើងលើកយកមកចុះផ្សាយ ក្នុងទីនេះ តែរឿងណាដែលមានលំដាប់រឿងវែងឆ្ងាយ ឯរឿងខ្លីៗបន‏ច្តិបន្តួច ពុំបានលើកយកមកអធិប្បាយទេ។ រឿងបឹងត្របែកនេះមានប្រាកដក្នុងសៀវភៅព្រះរាជពង្សាវតារ ច្បាប់សសេរដៃ តម្កល់នៅពុទ្ធិសាសនបណ្ឌិតសព្វថ្ងៃ ដែលយកតាមលំនាំរឿងបានដូចតទៅ ៖ តាមសព្វនៃពាក្យខាងលើឹនេះ មិនមែនពិបាកយល់ទេ តែនៅមានបញ្ហខ្លះដែល អ្នកអានគួរជ្រាប គួរចាំជាប្រវត‏្តិ។ អាស្រ័យហេតុនេះបានជាយើងស្រាវជ្រាវ រកពង្សាវតារនៃបឹងត្របែកមក អធិប្បាយជូន។ តើហេតុអ្វីបានជាគេហៅថា “បឹងត្របែក” តាមរូបសព្វបែបនេះ គេអាចយល់បានភ្លាម តែត្រង់ខុសឬ ត្រូវតាមប្រវត‏្តិនោះ យើងមិនទាន់ដឹងទេ បើយើងបំបែកស័ព្ទនេះបានន័យថា “បឹងដែលមានដើមត្របែក ” ហៅថាបឹង ត្របែក តើឈ្មោះនេះពិតដូច្នេះមែនឬ ទេ?។ រឿងនេះខ្ញុំសូមនាំយកប្រវត‏ម្តិកនិទានដូចតទៅ ៖ ព្រះបាទជ័យជេដ្ឋា (ព្រះអង្គសូរ) ព.ស ២២១៩ គង់នៅឧដុង្គឮជ័យ បានសាងវាំងមួយទៀតនៅទួលឪជ្រឹង ស្រុកសំរោងទងសព្វថ្ងៃ។ ព្រះអង្គរើរាជវាំងពីឧដុង្គឮជ័យ មកគង់នៅរាជវាំងទួលឪជ្រឹង ទុកព្រះមាតា គឺសមេ‏‏ច្តព្រះទាវ ឱ្យគង់នៅឯព្រះវាំង ឧដុង្គឮជ័យ។

ឯសមេ‏ច្តបុទុបរាជាមហាឧបរាជ ទ្រង់ជ្រាបពត៌មាននេះហើយ ក៏មានព្រះទ័យត្រេកអរជាពន់ពេក ហើយប្រឹក្សាជា មួយអុងយួន រួចលើកទ័ពខ្មែរយួនទៅលុកវាំងឧដុង្គឮជ័យ ហើយចាប់យកសមេ‏ច្តព្រះទាវជាព្រះវររាជ មាតានៃព្រះជ័យជេដ្ឋា និងនាងអាំជាសាវឡិក នាំយកទៅបន្ទាយជ្រោយចង្វា។ ព្រះជ័យជេដ្ឋាដែលគង់នៅវាលឪជ្រឹង កាលបើទ្រង់ជ្រាបការណ៏នេះហើយ ទ្រង់ព្រះកន្សែងសោយសោកអាេឡាះ អាឡ័យពីកានិរាសព្រាត់ប្រាស់ព្រះវរមាតា។ ព្រះអង្គរើព្រះរាជដំណាក់ពីព្រះរាជវាំងទួលឪជ្រឹង ទៅគង់នៅឯឧដុង្គ ឭជ័យវិញ។ ព្រះអង្គទ្រង់បានប្រឹក្សាជាមួយ សេនាបតី នាម៉ឺន សព្វមុខមន្រ‏្តី ឱ្យប្រមូលទ័ពទៅច្បាំងជាមួយទ័ពខ្មែរយួនដែលនៅជ្រោយចង្វា ដើម្បីដណេ‏ម្តីយក ព្រះវររាជមាតាវិញ។ មន្រ‏ក្តី៏ប្រមូលទ័ពបានគ្រប់ចំនួនហើយ ព្រះអង្គទ្រង់ព្រះចិន‏ថ្តាា លើកទ័ពទៅវាយទ័ពយួន ដែល មានព្រះរាជមាតាដែលនៅជាមួយផងនោះមិនស្រួលទេ។ គិតដូច្នោះ ព្រះអង្គទ្រង់កែព្រះរាជមធ្យោបាយ។ ព្រះអង្គ ទ្រង់ប្រឹក្សាជាមួយពញាមន្រ‏ស្តីង្គ្រាមសួស្តិ៍ ដើម្បីទៅយកព្រះវរាជមាតា។ ចៅពញាមន្រ‏ស្តីង្គ្រាមសួស្តិ៍ ថ្វាយព្រះរាជ យោបល់ថា មានតែប្អូនទូលព្រះបង្គំឈ្មោះពញាភក‏ស្តីង្គ្រាមហុកទេ ដែលមានថ្វីដៃអាចទៅយកព្រះវររាជមាតា ព្រះអង្គបាន។ ចៅពញាភក‏ស្តីង្គ្រាមហុក ទទួលព្រះរាជបញ្ជាហើយ ក៏សន្យានឹងព្រះជ័យជេដ្ឋាថា តែ៧ថ្ងៃនឹងធ្វើការ នេះឱ្យបានសម្រេច ហើយសូមព្រះអង្គឱ្យទ័ពទៅចាំទទួល។ ចៅពញាហុកសុំយកទាសាជំនិតម្នាក់ឈ្មោះគោ និងសុនខ មួយ េឈ្មាះអាស្រគំទៅជាមួយ។ ចៅពញាភក‏ស្តីង្គ្រាមហុក ធ្វើដំណើរទៅដល់ភ្នំពេញហើយទៅសំណាក់ក្នុងវត‏្ត ស្រកាលេញ រួចដើរស៊ើបយកការណ៏ រហូតដល់បានពត៌មានថា ទ័ពយួនទុកសមេ‏ច្តព្រះទាវក្នុងទូកនៅឯជ្រោយចង្វា។

នៅវេលាយប់ស្ងាត់ មេឃងងឹត រកកល់ចង់ភ្លៀងផង ចៅពញាភក‏ស្តីង្គ្រាមហុកយកទៀនធូបភ្ញីផ្កាខ្លះ លបចូលទៅក្នុង ព្រះវិហារវត‏្តស្រកាលេញ ហើយតាំងអធិដ្ឋានថាៈ ខ្ញុំព្រះអង្គនេះមានចិត‏ក្តត្តព្តាន្ញូងឹព្រះបាទជាអង្គម្ចាស់ ស៊ូលះបង់ ជីវិតមិនគិតស្លាប់ ទទួលអាសាមកអញ្ចើញសមេ‏ច្តព្រះទាវជាព្រះវររាជមាតា ពីកណ‏ប្តា់ដៃនៃសត្រូវ បើសម្តេចព្រះ ជ័យជេដ្ឋាជាអង្គម្ចាស់ខ្ញុំ សេ‏ច្តបានសោយរាជសម្បតិ‏ក្តង្នុក្រុងកម្ពុជាធិបតីនេះ សូមកុំឱ្យទ័ពយួនឃើញស្គាល់ខ្ញុំអង្គ ម្ចាស់ឡើយ ដោយសេចក‏ក្តីត្តញ្ញូរបស់ខ្ញុំ សូមកុំឱ្យមានអន‏រ្តាយអ្វី សូមទេវតាជួយទំនុកបម្រុង សូមឱ្យខ្ញុំអញ្ចើញ ព្រះទាវជាព្រះវររាជមាតា ពីក្នុងចំណោមកងទ័ពសង្គ្រាមបានដោយងាយ។ លុះចប់ការតាំងអធិដ្ឋានហើយ ចៅពញា ភក‏ស្តីង្គ្រាមហុកនាំនាយគោចេញពីព្រះវិហារ ហើយផ‏្តាឱ្យំអាស្រគំចាំ នៅមុខវិហារនេះ។ អ្នកផ្សងសំណាងទាំងពីរនាក់ ផ្លាស់សំពត់យកចងទ្រូង ហើយយកកាំបិតស្នៀតសៀតនឹងចង្កេះ ដើររកឬស្សីហែលឆ្លងទៅជ្រោយចង្វា ចៅពញាភក‏្តី សង្គ្រាមហុក ឆ្លងដល់ត្រើយហើយ ពួនតាមមាត់ទឹកតម្រង់ទៅរកទូកយួន។ លូនបណេ‏រ្តី សែកមន‏គ្តាថាសណ‏ទ្តូំកយួន បណេ‏រ្តីចៅពញាភក្តីសង្គ្រាមហុក បានទៅដល់ទូកដែល សមេ‏ច្តព្រះទាវផ្ទំ។ លោកបានឃើញសមេ‏ច្តព្រះទាវហើយ ក៏ចូលទៅដាស់ព្រះអង្គ ហើយថ្វាយជញ្ចៀនព្រះទំរង់ ដែលព្រះជ័យជេដ្ឋាទ្រង់បានផ្ញើឱ្យយកទៅថ្វាយសមេ‏ច្តព្រះមាតា ជាបន្ទាល់។

សមេ‏ច្តព្រះទាវទតឃើញសេនារបស់ព្រះអង្គ ទ្រង់មានក‏រ្តីំភើបជាទីបំផុត។ ចៅពញាភក‏ស្តិង្គ្រាមហុក តឿនព្រះអង្គ ឱ្យចេញពីទូកយួនជាប្រញាប់។ តែព្រះអង្គមានព្រះរាជសវនីយ៏ ទៅកាន់ចៅពញាភក‏ស្តីង្គ្រាមហុកថា ឱ្យទៅយក នាងអាំជាភីលៀងមកជាមួយផង ព្រោះឆ្លាប់កំសត់ជាមួយព្រះអង្គ។ ចៅពញាភក‏ស្តីង្គ្រាមហុក នាំសម្តេច ព្រះទាវនិងនាងអាំចេញពីទូកបានហើយ មេឃងងឹតឈឹងរកមើលទិសតំបន់មិនឃើញ ក៏បញ្ជាឱ្យនាយគោ ផ្ទៀងចាំ ស‏្តប្តា់សំលេងអាស្រគំលូ។ ផ្ទៀងសំលេងឆ្កែលូច្បាស់ហើយ ចៅពញាភក‏្តី សង្គ្រាមហុក នាំគ្នាហែលឆ្លងមកត្រើយ ភ្នំពេញវិញ។ លុះដល់ត្រើយហើយសមេ‏ច្តព្រះទាវយាងទៅសម្រាកព្រះកាយ បន‏ច្តិក្នុងវត‏្តស្រកាលេញ ហើយបន‏្ត ព្រះរាជដំណើរបន‏ទ្តៅទៀត ពញាភក‏ស្តីង្គ្រាមហុក បញ្ជិះសមេ‏ច្តព្រះទាវ ហើយឱ្យនាយគោ នាងអាំ អាស្រគំដើរទៅ មុខតម្រង់ទៅឧដុង្គឮជ័យ។ តែពេលនោះ មេឃងងឹតពេក ចៅពញាភក‏្តី សង្គ្រាមហុកមើលផ្លូវពុំច្បាស់ ចេញពីវត‏្តស្រកា លេញទៅដោយព្រាវ ទៅដល់បឹងត្របែកសព្វថ្ងៃនេះ ឃើញផ្លូវបែក នាយគោងាកមកសួរចៅហ្វាយនាយថា តើត្រូវដើរ ទៅតាមផ្លូវណា?។ ចៅពញាភក‏ស្តីង្គ្រាមហុកក៏បញ្ជាឱ្យនាយគោបែកទៅស‏្តាំ។ កន្លែងដែលមានផ្លូវបែកនេះមានសភាព ទំនាបជាបឹង ទើបហៅថាបឹងត្រង់បែក។ ពាក្យថាបឹងត្រង់បែកនេះ អ្នកស្រុកនិយាយរហ័សក៏ឮតែបឹងត្របែកៗ ទៅវិញ។ សំដីនេះក៏ចេះតែក្លាយទៅៗ រហូតដល់បាត់ន័យដើមរបស់ពាក្យដូច្នេះ។ លុះភ្លឺឡើងទៅដល់ស្ទឹងព្រែកត្នោត ទេបឹចៅពញាភក‏ស្តីង្គ្រាមហុកដឹងថា វង្វេងផ្លូវ។ ហើយនាំគ្នាបែរមុខទៅរកទិស ទៅកាន់ឧដុង្គឮជ័យវិញ។ ទីនេះ ក៏ជាប់ឈ្មោះថា បឹងត្របែករហូតមក។