ប្រវត្តិដើមកំណើតខេត្តសៀមរាប
ប្រវត្តិនៃខេត្តសៀមរាបនេះទេ ដោយហេតុថា កង្វះឯកសារនិយាយដល់។ ជាការពិតណាស់ ឈ្មោះភូមិ ស្រុក ខេត្តនៃមាតុភូមិខ្មែរ មិនថាក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន ឬនៅក្នុងអតីតទឹកដីខ្មែរ ដែលសព្វថ្ងៃស្ថិតក្នុងបង្គោលខណ្ឌសីមានៃប្រទេសជិតខាងមួយចំនួន សុទ្ធសឹងតែពាក់ព័ន្ធទៅនឹងព្រឹត្តិការណ៍ជាប្រវត្តិសាស្ត្រដែលបានកន្លងផុតទៅហើយ។
គឺជាបរិបទនេះហើយ បានជាក្រោយពីទ័ពខ្មែររបស់ព្រះបាទពញ្ញាអង្គច័ន្ធ ឬព្រះបរមរាជាធិរាជបានទទួលជ័យជំនះលើកងទ័ពសៀមឈ្លានពានជាស្ថាពរ នៅព្រះរាជនគរ គឺអង្គរធំ ពោលគឺ បានវាយកំទេចទ័ពសៀមរាបស្មើនិងដី បានជាខ្មែរដាក់ឈ្មោះថា ខេត្តសៀមរាប។ ស្ថានការណ៍បែបនេះ ធ្វើឲ្យយើងយល់បានថា ជាដើមកំណើតនៃការតាំងឈ្មោះខេត្តសៀមរាប តាំងពីរជ្ជកាលរបស់ព្រះអង្គច័ន្ទទល់និងសព្វថ្ងៃ ទោះបីជា ព្រះរាជពង្សាវតារខ្មែរ ច្បាប់ឧកញ្ញាព្រះឃ្លាំង (នង) មិនបាននិយាយដោយចំហក៏ដោយ។
បើសិនជាយើងបើកច្បាប់ព្រះរាជពង្សាវតារខាងលើមកមើល យើងពិតជាស្លុតចិត្ត កងទ័ពសៀមឈ្លានពាន បានរុករានប្រទេសកម្ពុជាមិនឈប់ឈរជាច្រើនលើកច្រើនគ្រា។ ពួកគេ ក្រោយពីដណ្តើមបានអាណាខេត្តខ្មែរមួយចំនួន ដែលសព្វថ្ងៃបានក្លាយទៅជាទឹកដីថៃរួចទៅហើយនោះ ក៏បាននាំសង្គ្រាមចូលទៅយ៉ាងជ្រៅទៅ ចំកណ្តាលបេះដូងនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាតែម្តង គឺទីក្រុងមហានគរដែលសព្វថ្ងៃស្ថិតក្នុងខេត្តសៀមរាប តែពីមុនហៅថា ស្រុកនគរវត្ត ដែលធ្លាប់ជាសមរភូមិក្តៅពីមុនមក។ ក៏ប៉ុន្តែលើកនេះ ពួកគេត្រូវបង្ខំចិត្តរត់ត្រឡប់ទៅក្រុងអយុធ្យាវិញ ក្រោយពីត្រូវចាញ់សង្គ្រាមនៅចុល្លសករាជ ៩០២ ត្រូវនិងឆ្នាំ ១៥៤១នៃគ.ស។
កាលបើពិនិត្យទំ័រប្រវត្តិសាស្ត្រចាស់ ដែលបានកើតឡើងនៅលើទឹកដីបវរ ដែលជាទីតាំងនៃព្រះរាជនគរ យើងដឹងថា ក្នុងរាជ្យរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៨ និងដើមរាជ្យរបស់ព្រះបាទស្រីឥន្ទ្រវរ្ម័ន រវាងឆ្នាំ ១២៩៦ សៀមបានបើកការវាយលុកមួយដ៏ធំសម្បើម នៅខេត្តសៀមរាប ក្នុងបំណងយកប្រទេសកម្ពុជាធ្វើជាស្រុក ឬនគរចំណុះរបស់ខ្លួន។ ហើយមហិច្ឆិតានេះ ពួកគេបានសម្រេចជាស្ថាពរ ព្រោះថាអាណាខេត្តមួយចំនួន ដែលស្ថិតក្នុងភូមិភាគកណ្តាល ដូចជាខេត្តសុខោទ័យ កំផែងផេត (កំពែងពេជ្រ) និងខេត្តរណបនៃខេត្តទាំងនោះ ព្រមទាំងអាណាខេត្តដទៃៗឯទៀត ដែលស្ថិតនៅជ្រលងនៃដងទន្លេមេណាម ដូចជាខេត្តអយុធ្យា សុផាន់បុរី។ បន្ទាប់ពីបានទទួលជោគជ័យលើខេត្តទាំងឡាយនោះ ពួកគេក៏បានពង្រឹងបណ្តាញអំណាចរបស់ខ្លួន។
សង្គ្រាមឈ្លានពានមួយ ដែលគេត្រូវកត់សម្គាល់ ដែលបានកើតឡើងជាលើកដំបូងបង្អស់ នៅលើទឹកដីខ្មែរត្រូវបានធ្វើឡើងក្នុងរាជ្យរបស់ព្រះបាទលំពង្សរាជា នៅឆ្នាំ ១៣៥២។ ចំពោះចម្បាំងនេះ ច្បាប់ពង្សាវតារបានបញ្ជាក់ថា គឺភាគីឈ្លានពានថៃបានទទួលជ័យជំនះលើទ័ពខ្មែរ ដោយពួកគេបានកាន់បាប់ទីក្រុងអង្គរធំ នៅឆ្នាំ ១៤៣១។ មុននឹងដកថយចេញ ពួកគេបានកេណ្ឌឈ្លើយសឹកខ្មែរជាច្រើនម៉ឺននាក់ នាំទៅកាន់ប្រទេសសៀម។ ក្នុងឱកាសនោះដែរ ពួកគេក៏បានលួច ប្លន់ ទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ជាតិខ្មែរគ្រប់ប្រភេទ នៅឆ្នាំ ១៤៣១ គឺជាឆ្នាំដែលកំណត់នូវអោនភាពខ្មែរ ដែលប្រឈមនិងការវាតទីនិយមរបស់សៀម ដែលគ្មានទីបញ្ចប់។
ជាការពិត ភ្លើងសង្គ្រាមឈ្លានពានបានកន្លងផុតជាច្រើនសតវត្សរ៍មកហើយក្តី ក៏ប៉ុន្តែបានបន្សល់ទុកនូវស្លាកស្នាមក្នុងផ្នត់គំនិតខ្មែរ។ បើតាមច្បាប់ព្រះរាជពង្សាវតារខ្មែរ គឺក្នុងរាជ្យរបស់ព្រះបាទអង្គច័ន្ទរាជា (១៥១៦-១៥៥៥នៃគ.ស) ដែលកងទ័ពសៀមមកឈ្លានពានខ្មែរ ត្រូវបានបង្ក្រាបរាបស្មើទល់និងដី នៅត្រង់ស្ទឹងអង្គរ នៅឆ្នាំ ១៥៤១ ដោយហេតុនេះហើយ បានជាព្រះអង្គត្រាស់បង្គាប់ឲ្យគេហៅតំបន់នេះជា តំបន់សៀមរាប ដើម្បីទុកជាការចងចាំរួមរបស់ជាតិខ្មែរ អំពីជ័យជំនះដ៏ត្រចះត្រចង់នេះ មុនទីតាំងនេះបានក្លាយទៅជាស្រុក ហើយបន្ទាប់មកទៀតជាខេត្តនាសម័យអាណាព្យាបាលបារាំង។ ព្រឹត្តិការណ៍មួយគួរឲ្យកត់សម្គាល់ គឺស្តេចអង្គនេះបានឆ្លាក់បង្ហើយនូវចម្លាក់មួយចំនួន ដែលព្រះបាទសុរិយាវរ្ម័នទី២ មិនទាន់ឆ្លាក់រួច។
ទោះបីជាបានទទួលបរាជ័យដ៏អាម៉ាស់មុខនេះក្តី ទ័ពសៀមក៏នៅតែទន្ទ្រានមាតុភូមិខ្មែរមិនស្រាកស្រាន្តឡើយ ហើយទង្វើនេះត្រូវបានបន្តរហូតដល់សម័យលង្វែក។ នៅឆ្នាំ ១៥៩៤ ទីក្រុងលង្វែកត្រូវដណ្តើមបានពីខ្មែរដោយស្តេចសៀម ព្រះបាទនរិន្ទសួន។ ចំពោះបរាជ័យនៃកងទ័ពសៀម ដែលដឹកនាំដោយស្តេចសៀម ដែលបានយកលែសថា ដោយសារព្រះបាទអង្គច័ន្ទរាជាមិនបានប្រគល់ដីរីសមួយក្បាល បានជាមកវាយលុកទីក្រុងអង្គរធំ។
ជាអវសាន សូមរំឭកផងដែរថា បើតាមប្រសាសន៍របស់លោកហ្គ្រោរីយេ ព្រះបាទអង្គច័ន្ទរាជា គឺជាព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ ដ៏ខ្លាំងពូកែជាងគេបំផុតនាសម័យក្រោយអង្គរ ដោយហេតុថា ស្តេចអង្គនេះមិនគ្រាន់តែបានខិតខំស្តារប្រទេសជាតិតែប៉ុណ្ណោះទេ ក៏ប៉ុន្តែទ្រង់ថែមទាំងមានមហិច្ឆិតាវាយដណ្តើមយកខេត្តខ្មែរមួយចំនួនក្នុងប្រទេសថៃបច្ចុប្បន្ន ដូចជាខេត្តនគររាជសីមា ខេត្តបុរីរម្យ សុរិន្ទ្រ ស៊ីសាកេតជាដើម ដែលជនជាតិបានដណ្តើមបានពីមុនមក។
យើងមានហេតុផលជាច្រើន ដើម្បីបង្ហាញបញ្ជាក់ថា ហេតុដូចម្តេចបានជាក្នុងព្រះរាជពង្សាវតារថៃ ដូចជាច្បាប់របស់អ្នកអង្គម្ចាស់នព្វរ័ត្ន តែងឡើងនៅព.ស ២៤២០ ត្រូវនិងគ.ស ១៨៧៧ បានប្រើពាក្យ “សៀមរាដ្ឋ” ជំនួសពាក្យសៀមរាបទៅវិញ។ តាមពិតទៅការប្រើពាក្យសៀមរាដ្ឋ (សៀមរ៉ាត) ដើម្បីហៅទីប្រជុំជនមួយ ដែលពីមុនគឺជាសមរភូមិ ឬលានប្រយុទ្ធស៊ីសាច់ហុតឈាមរវាងខ្មែរ និងសៀម ស្ថិតក្នុងស្រុកនគរវត្ត គឺបណ្តាលមកពីអាជ្ញាធរថៃ ក្នុងរជ្ជកាលរបស់ព្រះបាទព្រះចៅថាយស្រះ មិនចង់រំឭកនូវបរាជ័យដ៏អាម៉ាសមុខរបស់កងទ័ពឈ្លានពានសៀមតែប៉ុណ្ណោះ ទោះបីជាសម័យនោះទ្រង់បានត្រួតត្រាព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាក៏ដោយ។
យ៉ាងណាមិញ គឺដោយសារតែហេតុការណ៍នេះហើយ ទើបព្រះបាទព្រះចោមក្លាវចៅយូហួ ដែលបានគ្រប់គ្រងប្រទេសកម្ពុជាជាមួយឥណ្ណាម ទ្រង់ក៏បានប្រើពាក្យស្រុក ឬមឿព្រះនគរវត្តជំនួសពាក្យស្រុក ឬមឿងសៀមរ៉ាតផងដែរ។
យើងគ្មានឯកសាររបស់ថៃណាមួយ ដើម្បីបញ្ជាក់ឲ្យបានច្បាស់លាស់អំពីការផ្លាស់ប្តូរឈ្មោះពីមឿងព្រះនគរវត្ត ទៅជាសៀមរាបទេ ហើយបើមានក៏អាចស្ថិតក្នុងដើមសម័យរជ្ជកាលទី៣ ដែលជាសម័យបាងកក ដែលគេហៅថា រតនកោសិន្ទ្រ។ ក៏ប៉ុន្តែ ចំពោះជនជាតិខ្មែរវិញ ឈ្មោះសៀមរាប ពិតជាត្រូវបានផ្តើមឡើងក្នុងរជ្ជកាលរបស់ព្រះអង្គច័ន្ទយ៉ាងប្រាកដ ឥតក្លែងក្លាយ ទោះជា ទឡ្ហីករណ៍មានខ្វះចន្លោះយ៉ាងណាក៏ដោយ។ ព្រោះថា ការតាំងឈ្មោះសៀមរាបនេះ មិនមែនជារឿងចៃដន្យ ឬជំនឿលេងសើច ជាពិសេស ក្នុងសម័យកាលមួយដែលខ្មែរ និងសៀមនៅច្បាំងគ្នាមិនឈប់មិនឈរ។ ដូច្នេះ ការចង់យល់ឲ្យលំអិតពីប្រវត្តិពិតនៃឈ្មោះសៀមរាប តម្រូវឲ្យយើងស្គាល់ពីបរិបទសង្គម នយោបាយ ហើយទង្វើនេះ គឺជាការចាំបាច់បំផុត៕ (ម.ត្រាណេ)
គឺជាបរិបទនេះហើយ បានជាក្រោយពីទ័ពខ្មែររបស់ព្រះបាទពញ្ញាអង្គច័ន្ធ ឬព្រះបរមរាជាធិរាជបានទទួលជ័យជំនះលើកងទ័ពសៀមឈ្លានពានជាស្ថាពរ នៅព្រះរាជនគរ គឺអង្គរធំ ពោលគឺ បានវាយកំទេចទ័ពសៀមរាបស្មើនិងដី បានជាខ្មែរដាក់ឈ្មោះថា ខេត្តសៀមរាប។ ស្ថានការណ៍បែបនេះ ធ្វើឲ្យយើងយល់បានថា ជាដើមកំណើតនៃការតាំងឈ្មោះខេត្តសៀមរាប តាំងពីរជ្ជកាលរបស់ព្រះអង្គច័ន្ទទល់និងសព្វថ្ងៃ ទោះបីជា ព្រះរាជពង្សាវតារខ្មែរ ច្បាប់ឧកញ្ញាព្រះឃ្លាំង (នង) មិនបាននិយាយដោយចំហក៏ដោយ។
បើសិនជាយើងបើកច្បាប់ព្រះរាជពង្សាវតារខាងលើមកមើល យើងពិតជាស្លុតចិត្ត កងទ័ពសៀមឈ្លានពាន បានរុករានប្រទេសកម្ពុជាមិនឈប់ឈរជាច្រើនលើកច្រើនគ្រា។ ពួកគេ ក្រោយពីដណ្តើមបានអាណាខេត្តខ្មែរមួយចំនួន ដែលសព្វថ្ងៃបានក្លាយទៅជាទឹកដីថៃរួចទៅហើយនោះ ក៏បាននាំសង្គ្រាមចូលទៅយ៉ាងជ្រៅទៅ ចំកណ្តាលបេះដូងនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាតែម្តង គឺទីក្រុងមហានគរដែលសព្វថ្ងៃស្ថិតក្នុងខេត្តសៀមរាប តែពីមុនហៅថា ស្រុកនគរវត្ត ដែលធ្លាប់ជាសមរភូមិក្តៅពីមុនមក។ ក៏ប៉ុន្តែលើកនេះ ពួកគេត្រូវបង្ខំចិត្តរត់ត្រឡប់ទៅក្រុងអយុធ្យាវិញ ក្រោយពីត្រូវចាញ់សង្គ្រាមនៅចុល្លសករាជ ៩០២ ត្រូវនិងឆ្នាំ ១៥៤១នៃគ.ស។
កាលបើពិនិត្យទំ័រប្រវត្តិសាស្ត្រចាស់ ដែលបានកើតឡើងនៅលើទឹកដីបវរ ដែលជាទីតាំងនៃព្រះរាជនគរ យើងដឹងថា ក្នុងរាជ្យរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៨ និងដើមរាជ្យរបស់ព្រះបាទស្រីឥន្ទ្រវរ្ម័ន រវាងឆ្នាំ ១២៩៦ សៀមបានបើកការវាយលុកមួយដ៏ធំសម្បើម នៅខេត្តសៀមរាប ក្នុងបំណងយកប្រទេសកម្ពុជាធ្វើជាស្រុក ឬនគរចំណុះរបស់ខ្លួន។ ហើយមហិច្ឆិតានេះ ពួកគេបានសម្រេចជាស្ថាពរ ព្រោះថាអាណាខេត្តមួយចំនួន ដែលស្ថិតក្នុងភូមិភាគកណ្តាល ដូចជាខេត្តសុខោទ័យ កំផែងផេត (កំពែងពេជ្រ) និងខេត្តរណបនៃខេត្តទាំងនោះ ព្រមទាំងអាណាខេត្តដទៃៗឯទៀត ដែលស្ថិតនៅជ្រលងនៃដងទន្លេមេណាម ដូចជាខេត្តអយុធ្យា សុផាន់បុរី។ បន្ទាប់ពីបានទទួលជោគជ័យលើខេត្តទាំងឡាយនោះ ពួកគេក៏បានពង្រឹងបណ្តាញអំណាចរបស់ខ្លួន។
សង្គ្រាមឈ្លានពានមួយ ដែលគេត្រូវកត់សម្គាល់ ដែលបានកើតឡើងជាលើកដំបូងបង្អស់ នៅលើទឹកដីខ្មែរត្រូវបានធ្វើឡើងក្នុងរាជ្យរបស់ព្រះបាទលំពង្សរាជា នៅឆ្នាំ ១៣៥២។ ចំពោះចម្បាំងនេះ ច្បាប់ពង្សាវតារបានបញ្ជាក់ថា គឺភាគីឈ្លានពានថៃបានទទួលជ័យជំនះលើទ័ពខ្មែរ ដោយពួកគេបានកាន់បាប់ទីក្រុងអង្គរធំ នៅឆ្នាំ ១៤៣១។ មុននឹងដកថយចេញ ពួកគេបានកេណ្ឌឈ្លើយសឹកខ្មែរជាច្រើនម៉ឺននាក់ នាំទៅកាន់ប្រទេសសៀម។ ក្នុងឱកាសនោះដែរ ពួកគេក៏បានលួច ប្លន់ ទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ជាតិខ្មែរគ្រប់ប្រភេទ នៅឆ្នាំ ១៤៣១ គឺជាឆ្នាំដែលកំណត់នូវអោនភាពខ្មែរ ដែលប្រឈមនិងការវាតទីនិយមរបស់សៀម ដែលគ្មានទីបញ្ចប់។
ជាការពិត ភ្លើងសង្គ្រាមឈ្លានពានបានកន្លងផុតជាច្រើនសតវត្សរ៍មកហើយក្តី ក៏ប៉ុន្តែបានបន្សល់ទុកនូវស្លាកស្នាមក្នុងផ្នត់គំនិតខ្មែរ។ បើតាមច្បាប់ព្រះរាជពង្សាវតារខ្មែរ គឺក្នុងរាជ្យរបស់ព្រះបាទអង្គច័ន្ទរាជា (១៥១៦-១៥៥៥នៃគ.ស) ដែលកងទ័ពសៀមមកឈ្លានពានខ្មែរ ត្រូវបានបង្ក្រាបរាបស្មើទល់និងដី នៅត្រង់ស្ទឹងអង្គរ នៅឆ្នាំ ១៥៤១ ដោយហេតុនេះហើយ បានជាព្រះអង្គត្រាស់បង្គាប់ឲ្យគេហៅតំបន់នេះជា តំបន់សៀមរាប ដើម្បីទុកជាការចងចាំរួមរបស់ជាតិខ្មែរ អំពីជ័យជំនះដ៏ត្រចះត្រចង់នេះ មុនទីតាំងនេះបានក្លាយទៅជាស្រុក ហើយបន្ទាប់មកទៀតជាខេត្តនាសម័យអាណាព្យាបាលបារាំង។ ព្រឹត្តិការណ៍មួយគួរឲ្យកត់សម្គាល់ គឺស្តេចអង្គនេះបានឆ្លាក់បង្ហើយនូវចម្លាក់មួយចំនួន ដែលព្រះបាទសុរិយាវរ្ម័នទី២ មិនទាន់ឆ្លាក់រួច។
ទោះបីជាបានទទួលបរាជ័យដ៏អាម៉ាស់មុខនេះក្តី ទ័ពសៀមក៏នៅតែទន្ទ្រានមាតុភូមិខ្មែរមិនស្រាកស្រាន្តឡើយ ហើយទង្វើនេះត្រូវបានបន្តរហូតដល់សម័យលង្វែក។ នៅឆ្នាំ ១៥៩៤ ទីក្រុងលង្វែកត្រូវដណ្តើមបានពីខ្មែរដោយស្តេចសៀម ព្រះបាទនរិន្ទសួន។ ចំពោះបរាជ័យនៃកងទ័ពសៀម ដែលដឹកនាំដោយស្តេចសៀម ដែលបានយកលែសថា ដោយសារព្រះបាទអង្គច័ន្ទរាជាមិនបានប្រគល់ដីរីសមួយក្បាល បានជាមកវាយលុកទីក្រុងអង្គរធំ។
ជាអវសាន សូមរំឭកផងដែរថា បើតាមប្រសាសន៍របស់លោកហ្គ្រោរីយេ ព្រះបាទអង្គច័ន្ទរាជា គឺជាព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ ដ៏ខ្លាំងពូកែជាងគេបំផុតនាសម័យក្រោយអង្គរ ដោយហេតុថា ស្តេចអង្គនេះមិនគ្រាន់តែបានខិតខំស្តារប្រទេសជាតិតែប៉ុណ្ណោះទេ ក៏ប៉ុន្តែទ្រង់ថែមទាំងមានមហិច្ឆិតាវាយដណ្តើមយកខេត្តខ្មែរមួយចំនួនក្នុងប្រទេសថៃបច្ចុប្បន្ន ដូចជាខេត្តនគររាជសីមា ខេត្តបុរីរម្យ សុរិន្ទ្រ ស៊ីសាកេតជាដើម ដែលជនជាតិបានដណ្តើមបានពីមុនមក។
យើងមានហេតុផលជាច្រើន ដើម្បីបង្ហាញបញ្ជាក់ថា ហេតុដូចម្តេចបានជាក្នុងព្រះរាជពង្សាវតារថៃ ដូចជាច្បាប់របស់អ្នកអង្គម្ចាស់នព្វរ័ត្ន តែងឡើងនៅព.ស ២៤២០ ត្រូវនិងគ.ស ១៨៧៧ បានប្រើពាក្យ “សៀមរាដ្ឋ” ជំនួសពាក្យសៀមរាបទៅវិញ។ តាមពិតទៅការប្រើពាក្យសៀមរាដ្ឋ (សៀមរ៉ាត) ដើម្បីហៅទីប្រជុំជនមួយ ដែលពីមុនគឺជាសមរភូមិ ឬលានប្រយុទ្ធស៊ីសាច់ហុតឈាមរវាងខ្មែរ និងសៀម ស្ថិតក្នុងស្រុកនគរវត្ត គឺបណ្តាលមកពីអាជ្ញាធរថៃ ក្នុងរជ្ជកាលរបស់ព្រះបាទព្រះចៅថាយស្រះ មិនចង់រំឭកនូវបរាជ័យដ៏អាម៉ាសមុខរបស់កងទ័ពឈ្លានពានសៀមតែប៉ុណ្ណោះ ទោះបីជាសម័យនោះទ្រង់បានត្រួតត្រាព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាក៏ដោយ។
យ៉ាងណាមិញ គឺដោយសារតែហេតុការណ៍នេះហើយ ទើបព្រះបាទព្រះចោមក្លាវចៅយូហួ ដែលបានគ្រប់គ្រងប្រទេសកម្ពុជាជាមួយឥណ្ណាម ទ្រង់ក៏បានប្រើពាក្យស្រុក ឬមឿព្រះនគរវត្តជំនួសពាក្យស្រុក ឬមឿងសៀមរ៉ាតផងដែរ។
យើងគ្មានឯកសាររបស់ថៃណាមួយ ដើម្បីបញ្ជាក់ឲ្យបានច្បាស់លាស់អំពីការផ្លាស់ប្តូរឈ្មោះពីមឿងព្រះនគរវត្ត ទៅជាសៀមរាបទេ ហើយបើមានក៏អាចស្ថិតក្នុងដើមសម័យរជ្ជកាលទី៣ ដែលជាសម័យបាងកក ដែលគេហៅថា រតនកោសិន្ទ្រ។ ក៏ប៉ុន្តែ ចំពោះជនជាតិខ្មែរវិញ ឈ្មោះសៀមរាប ពិតជាត្រូវបានផ្តើមឡើងក្នុងរជ្ជកាលរបស់ព្រះអង្គច័ន្ទយ៉ាងប្រាកដ ឥតក្លែងក្លាយ ទោះជា ទឡ្ហីករណ៍មានខ្វះចន្លោះយ៉ាងណាក៏ដោយ។ ព្រោះថា ការតាំងឈ្មោះសៀមរាបនេះ មិនមែនជារឿងចៃដន្យ ឬជំនឿលេងសើច ជាពិសេស ក្នុងសម័យកាលមួយដែលខ្មែរ និងសៀមនៅច្បាំងគ្នាមិនឈប់មិនឈរ។ ដូច្នេះ ការចង់យល់ឲ្យលំអិតពីប្រវត្តិពិតនៃឈ្មោះសៀមរាប តម្រូវឲ្យយើងស្គាល់ពីបរិបទសង្គម នយោបាយ ហើយទង្វើនេះ គឺជាការចាំបាច់បំផុត៕ (ម.ត្រាណេ)
Comments
Post a Comment